Forum Superkibiców

Kuba

Trzeba otworzyć posta. Swego czasu wykonałam poniższą listę na podstawie strony PKOl-u. Nie mam pewności, czy jest pełna, więc proszę kolegów o ew. uzupełnianie. Jak widać, w tym gronie nie brakuje również olimpijczyków poległych z rąk NKWD w Katyniu i Charkowie. Temat akurat bardzo na czasie. Cześć ich pamięci...

Ogólnie rzecz biorąc rzecz niezwykle ciekawa. Można by rzec, temat rzeka, który idealnie oddaje losy narodu polskiego. Zamordowani w obozach, na frontach, w mundurach polskich i niemieckich, w gettach, w powstaniach. Polska martyrologia z kołami olimpijskimi w tle.

Stefan Adamczak – lekkoatleta, olimpijczyk z Paryża (1924). Chorąży służby stałej WP. Zaginął bez wieści walcząc w obronie Katowic w składzie 58 lub 68 pułku piechoty. Istnieją również przypuszczenia, że mógł zginąć na wschodzie.

Józef Bilewski (Baran) – lekkoatleta, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). Kapitan artylerii służby stałej WP. Wzięty do niewoli sowieckiej w okolicach Włodzimierza Wołyńskiego, i przez Szepietówkę przewieziony do obozu w Kozielsku. Na podstawie listy transportowej NKWD nr 029/1 z kwietnia 1940, poz. 79, tp. 1927 został wywieziony do Lasku Katyńskiego i tam zamordowany (zidentyfikowany pod nr 1856).

Roman Bocheński – pływak, olimpijczyk z Berlina (1936). Podporucznik rezerwy piechoty. Jego losy wojenne nie są do końca pewne. Jego nazwisko znalazło na londyńskiej liście jeńców Starobielska. Figuruje ono także w książce J. Tucholskiego "Mord w Katyniu", ale nie ma go na drukowanych w tej samej książce cyrylicą sowieckich listach starobielskich.

Ryszard Borzuchowski – wioślarz, olimpijczyk z Berlina (1936). Porucznik rezerwy piechoty. Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Jego nazwisko nie znajduje się na żadnej oficjalnej liście zabitych, straconych czy zaginionych. Jedynie wydawnictwo WTW umieszcza nazwisko swojego członka wśród ofiar kampanii wrześniowej. Wiadomość zawarta w innych źródłach, że Borzuchowski przeżył wojnę i zamieszkał w Kanadzie - nie znalazła pokrycia w żadnych dokumentach (Anglia, USA, Kanada).

Franciszek Brożek – strzelec, olimpijczyk z Paryża (1924). Podpułkownik dyplomowany służby stałej WP. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w składzie wojsk KOP dostał się do niewoli sowieckiej. Jego nazwisko znalazło się na listach jeńców wojennych Starobielska pod numerem 153, a zatem został rozstrzelany w gmachu NKWD w Charkowie wiosną 1940.

Antoni Cejzik – lekkoatleta, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928). Uczestniczył w kampanii wrześniowej walcząc w składzie 13 pp. 8 DP Armii "Modlin". Zginął 12 września 1939 w krwawej walce w rejonie Zaborowa i Borzęcina, gdzie został pochowany w zbiorowej żołnierskiej mogile (potem wielokrotnie ekshumowany).

Czesław Cyraniak – pięściarz, olimpijczyk z Berlina (1936). Zmobilizowany we wrześniu 1939 jako ppor. rez. 57 pp. w składzie 14 DP Armii "Poznań" brał udział w bitwie nad Bzurą. Zginął 11 września 1939 w bliżej nieznanych okolicznościach w czasie natarcia 1 niemieckiej dywizji pancernej.

Edmund Czaplicki – hokeista, olimpijczyk z Sankt Moritz (1928). Zginął w czasie okupacji niemieckiej w Warszawie (1940) w bliżej nieznanych okolicznościach.

Bronisław Czech – narciarz, olimpijczyk z Sankt Moritz (1928), Lake Placid (1932) i Garmisch – Partenkirchen (1936). W czasie wojny był kurierem na Węgry. Aresztowny przez gestapo (14 maja 1940) i wysłany do Oświęcimia (14 czerwca 1940) otrzymał w obozie koncentracyjnym numer 349 i przydział do bloku IV. Zmarł tam z wycieńczenia 5 czerwca 1944.

Zdzisław Dziadulski – jeździec, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928). Podpułkownik słuzby stałej WP. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w stopniu ppłk kawalerii jako zastępca dowódcy warszawskiego pułku ułanów formowanego w Garwolinie od 9 września. W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Zamordowany w gmachu NKWD w Charkowie na wiosnę 1940. Jego nazwisko figuruje na liście jeńców Starobielska pod numerem 1032.

Stefan Fryc – piłkarz, olimpijczyk z Paryża (1924). W kampanii wrześniowej walczył w stopniu porucznika rezerwy artylerii, bliższe szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany.

Jan Górny – pięściarz, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). Przymusowo wcielony do Wehrmachtu. Służył na terenie Francji, gdzie w walce z Amerykanami, w nieznanych bliżej okolicznościach, został ciężko ranny. Wzięty do niewoli przebywał w szpitalu armii USA w Orglanders, gdzie zmarł 7 maja 1945 i tam też został pochowany.

Edmund Jankowski – wioślarz, olimpijczyk z Amsterdamu (1928), brązowy medalista w konkurencji czwórek ze sternikiem, wraz z Leonem Birkholcem, Franciszkiem Bronikowskim, Bronisławem Ormanowskim i Bolesławek Drewkiem (sternik). Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w stopniu por. rez. piech. (łączność), wziął udział w bitwach: nad Bzurą, w Puszczy Kampinoskiej i obronie Warszawy. Nie chciał w oficerskim mundurze pójść do oflagu. Powrócił do Bydgoszczyi działał w Polskim Związku Ziem Zachodnich przygotowywał się do ucieczki i konspiracji. Został aresztowany przez gestapo i 1 listopada 1939 rozstrzelany w "Dolinie Śmierci" pod Fordonem.

Józef Jaworski – lekkoatleta, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928). Uczestnik kampanii wrześniowej1939 trafił do swej macierzystej jednostki 1 Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej i brał udział w obronie Wybrzeża. Poległ w ostatnim dniu walk o port wojenny na Oksywiu 19 września 1939.

Roman Kantor – szermierz, olimpijczyk z Berlina (1936). Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, uciekając po jej zakończeniu przed Niemcami z Łodzi, znalazł się we Lwowie. Po wybuchu wojny sowiecko - niemieckiej i zmianie okupantów, Kantor starał się zdobyć paszport, otrzymać obywatelstwo jednego z państw Ameryki Południowej i wyjechać ze Lwowa. Jak się okazało, starania te (za duże pieniądze) organizowało gestapo, które po kilku tygodniach oczekiwań wywiozło wszystkich ubiegających się o wyjazd do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie Kantor został zamordowany w 1943 (wskazują na to pozostałe, szczątkowe dokumenty więźnia).

Władysław Karaś – strzelec, olimpijczyk z Berlina (1936), brązowy medalista w konkurencji karabinu małokalibrowego 30 strzałów w pozycji leżącej. Major służby stałej WP. Oficer polskiego wywiadu. We wrześniu 1939 Karaś został przeniesiony jako pracownik Wydziału Specjalnego (dywersja pozafrontowa) Oddziału II Sztabu Głównego do Budapesztu. Po powrocie do kraju (luty 1940) kieruje dywersją w utworzonym w Krakowie sztabie Obszaru Kraków - Śląsk ZWZ (ps. Dąbrowski ), a od kwietnia 1940 jest szefem nowoutworzonego Związku Odwetu Obszaru Kraków Śląsk ZWZ. Aresztowany późną jesienią 1940 przez dwa miesiące przebywa na Montelupich w Krakowie. Zwolniony dzięki różnym staraniom, wyjeżdża do Warszawy, gdzie od początku 1941 (ps. Pankracy) zostaje kierownikiem referatu "Reich" Związku Odwetu KG AK. Aresztowany (23 kwietnia 1942) zostaje w tym samym roku 28 maja rozstrzelany w masowej egzekucji w Magdalence pod Warszawą jako Włodzimierz Kuryłło (lista w/g źródeł konspiracyjnych, poz. 61).

Zdzisław Kawecki – Gozdawa – jeździec, olimpijczyk z Berlina (1936), srebrny medaliska w konkurencji WKKW drużynowo, wraz z Sewerynem Kuleszą i Henrykiem Roycewiczem – Leliwą. Rotmistrz służby stałej WP. We wrześniu 1939 służył on w Ośrodku Zapasowym Wielkopolskiej Brygady Kawalerii w Kraśniku (zastępca dowódcy szwadronu). Jego szlaku bojowego nie udało się odtworzyć. Szwadron Pionierów (formacja saperów dysponująca środkami wybuchowymi i przeprawowymi) którym miał dowodzić Kawecki, był niewielkim pododdziałem zagubionym w zawierusze wojennej i walczącym w oderwaniu od macierzystej Wielkopolskiej BK. Nie wiadomo także, w jakich okolicznościach Kawecki trafił do Kozielska. Znajduje się jednak na liście NKWD nr 022/2 z 9.4.1940, poz. 73, tp. 1744, na podstawie której został wywieziony do Lasku Katyńskiego i tam zamordowany.

Stanisław Kłosowicz – kolarz, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). W czasie okupacji znalazł się przypadkowo, wbrew własnej woli, w zorganizowanej przez Niemców wycieczce "by być świadkiem zbrodni katyńskiej Sowietów" (1941). Po wkroczeniu Armii Czerwonej (1945) na zasadzie retorsji aresztowany i wysłany w głąb ZSRR. Powrócił do Polski dopiero na początku lat pięćdziesiątych, był już śmiertelnie chory. Zmarł w Radomiu 16 października 1955 i tam też został pochowany.

Aleksander Kowalski – hokeista, olimpijczyk z Sankt Moritz (1928) i Lake Placid (1932). Podchorąży rezerwy piechoty. Jak wynika z relacji naocznych świadków, 25 września w Dubnie dostał się do niewoli sowieckiej i stamtąd przez miejscowość Niegorełoje wywieziony został do Kozielska. Na podstawie listy NKWD z 3.4.1940, poz. 31 Aleksander Kowalski został wywieziony do Lasku Katyńskiego i tam zamordowany. Zidentyfikowany pod numerem 2129.

Marian Kozłowski – kajakarz, olimpijczyk z Berlina (1936). Wywieziony podczas II wojny światowej do Niemiec (na roboty przymusowe), zginął tam podczas alianckiego bombardowania (1943).

Andrzej Krzeptowski I – narciarz, olimpijczyk z Chamonix (1924) i Sankt Moritz (1932). W czasie okupacji przebywał w Zakopanem, gdzie aktywnie włączył się do kolaboracji z Niemcami ("Goralenvolk"). Był przewodniczącym zakopiańskiej delegatury Komitetu Góralskiego (Goralische Komitee). Czynnie wspierał akcje organizacji: wydawanie kennkart góralskich "G" (1943) i tworzenie Legionu Góralskiego SS (1943) . Tuż przed zakończeniem wojny Krzeptowski zniknął z Zakopanego. W 1945 roku po wkroczeniu na Podhale Armii Czerwonej, członkowie komitetu zostali zlikwidowani bądź wywiezieni na Syberię. Rok później (1946) odbył się w Zakopanem tzw. proces Józefa Cuckiera i towarzyszy. Wówczas to dla potrzeb sądu (pismo nr 2170 I 45 do Sądu Karnego Specjalnego w Krakowie) wydano zaświadczenie, z którego wynika że "Andrzej Krzeptowski, lat 42, po aresztowaniu go przez NKWD i zażyciu trucizny 26 lutego 1945 został dostarczony do szpitala św. Łazarza w Krakowie z poleceniem, aby go koniecznie odratowano i utrzymano przy życiu". To się jednak nie udało i pacjent zmarł tego samego dnia w szpitalu.

Stanisław Kuryłłowicz – wioślarz, olimpijczyk z Berlina (1936). W kampanii wrześniowej 1939 walczył w stopniu kpr. pchor. w składzie 36 pp. Po zakończeniu wojny obronnej, powrócił do Poznania. Zginął od zbłąkanej kuli podczas walk o Cytadelę poznańską 2 lutego 1945 (okolice ulicy Libelta).

Janusz Kusociński – lekkoatleta, olimpijczyk z Los Angeles (1932). Mistrz olimpijski w biegu na 10 000 metrów. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 (ochotnik, kapral z cenzusem, 1 plut. kompani KM 2 bat. 360 pp.) walczył w obronie Warszawy (Okęcie, Sadyba), dwukrotnie ranny, odznaczony Krzyżem Walecznych (rozkaz gen. J. Rómmla z 28 września 1939), operowany w szpitalu na Woli. Członek konspiracyjnej Organizacji Wojskowej "Wilki". Zaprzysiężony (ok. 25 grudnia 1939) przyjął pseudonim "Prawdzic" i objął komórkę wywiadu przy Komendzie Okręgu OWW w Warszawie. W wyniku szerszej i zorganizowanej akcji gestapo przeciw tej organizacji (działał skutecznie w jej szeregach agent niemiecki Szymon Wiktorowicz), "Kusy" został aresztowany 28 marca 1940. Mimo prawie trzymiesięcznego śledztwa (Szucha, Pawiak) nie wydał nikogo z towarzyszy walki zachowując wysoce moralną i patriotyczną postawę. Rozstrzelany podczas masowej egzekucji w Palmirach 21 czerwca 1940 wraz z m. in. dwoma innymi olimpijczykami: Feliksem Żuberem i Tomaszem Stankiewiczem oraz kilkoma towarzyszami walki z OWW "Wilki". Dla uczczenia pamięci pierwszego polskiego złotego medalisty olimpijskiego od 1954 odbywa się corocznie międzynarodowy mityng lekkoatletyczny o Memoriał Janusza Kusocińskiego. Wielu szkołom, ulicom i obiektom sportowym (także statkowi PLO i samolotowi LOT) nadano imię tego wielkiego sportowca, żołnierza i patrioty.

Eugeniusz Lokajski – lekkoatleta, olimpijczyk z Berlina (1936). W kampanii wrześniowej 1939 wziął udział w składzie macierzystego 35 pp., jako dowódca plutonu w stopniu ppor. rez. piech. Wzięty do niewoli w rejonie Brześcia zbiegł i w grudniu powrócił do Warszaw. Po tragicznej śmierci brata Józefa (żołnierz AK, ps. "Grot"), by zastąpić go w szeregach walczących, zostaje w styczniu 1944 zaprzysiężony jako żołnierz AK w Rejonie III Rembertów Obwodu Warszawa. Od pierwszego dnia Powstania Warszawskiego jest oficerem łącznikowym sztabu Komendy Obszaru Warszawa AK i jednocześnie upoważniony "do noszenia i używania aparatu fotograficznego i filmowego". Od 30 sierpnia 1944 Lokajski dowodził 2 plutonem KOSZTY (Kompania Ochrony Sztabu Obszaru Warszawa AK) w stopniu ppor. rez. Zginął w ruinach domu, który został zbombardowany przy ul. Marszałkowskiej 129 w dniu 25 września 1944.

Leszek Lubicz-Nycz – szermierz, olimpijczyk z Los Angeles (1932). Brązowy medalista w szabli drużynowej wraz z Władysławem Dobrowolskim, Tadeuszem Friedrichem, Adamem Papee, Władysławem Suskim i Marianem Segdą. We wrześniu 1939 dowodził 2 dywizjonem 14 pal, wchodzącego w skład 14 DP armii "Poznań". Brał udział w walkach nad Bzurą. Zginął 22 września 1939 we wsi Buraków na przedpolu stolicy. Pochowany został na cmentarzu w Kiełpinie. Jego zwłoki ekshumowano i złożono (19 marca 1940) na cmentarzu komunalnym na Powązkach. Pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika artylerii WP.

Aleksander Małecki – szermierz, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928). Brązowy medalista z Amsterdamu w szabli drużynowej wraz z Władysławem Dobrowolskim, TadeuszemFriedruichem, Adamem Papee, Władysławem Segdą i Marianem Suskim. W kampanii wrześniowej 1939 walczył jako por. rez. KOP. Istnieją przypuszczenia (brak jednoznacznych śladów i dokumentów), że zginął w 1939 podczas próby przedarcia się na Węgry.

Antoni Maszewski – lekkoatleta, olimpijczyk z Berlina (1936). Zmobilizowany w 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej walcząc m. in. pod Kutnem i Kockiem, po czym przedostał się do Francji skąd skierowano go do Brygady Strzelców Karpackich. W bitwie pod Tobrukiem wyróżnił się szczególnym męstwem; otrzymał Krzyż Walecznych i awans do stopnia kapitana. Potem przyczynił się do zdobycia niemieckiej twierdzy pod Monte Cassino (18 maja 1944); dowodząc 4 batalionem Strzelców Karpackich. Zginął podczas ataku na Anconę w rejonie Ronticelli Falconare 5 sierpnia 1944. Pośmiertnie awansowany do stopnia majora i odznaczony orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych (po raz drugi), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Monte Cassino. Wańkowicz napisał: "Był to wzór żołnierskiego męstwa , prawości i koleżeństwa".

Józef Noji – lekkoatleta, olimpijczyk z Berlina (1936). W czasie okupacji Noji włączył się w nurt walki podziemnej. Aresztowany 18 września 1940 w Warszawie, po 9-miesięcznym pobycie na Pawiaku przewieziony został (24 lipca 1941) do Oświęcimia, gdzie otrzymał numer obozowy 18535. Zginął tam 15 lutego 1943 rozstrzelany pod ścianą śmierci bloku XI za próbę wysłania grypsu. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Walecznych (16 czerwca 1944) i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (20 listopada 1944).

Jerzy Snoppek – pięściarz, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). W czasie II wojny światowej jako obywatel III Rzeszy wcielony do Wehrmachtu jako Georg Snoppek walczył w kompanii "Pionier". Podczas walk na froncie został uznany za zaginionego w 1944.

Tadeusz Sokołowski – jeździec, olimpijczyk z Berlina (1936). W czasie kampanii wrześniowej 1939 Sokołowski służył w sztabie Armii "Lublin" i Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej; po zakończeniu działań wojennych przedostał się na Węgry, a później do Francji, gdzie walczył pod Dunkierką. W Wielkiej Brytanii w 10 BKPancernej (14 puł.). Przeszkolony w dywersji został zaprzysiężony (1941) i zrzucony z samolotu na Białorusi (marzec 1942), gdzie mjr "Trop" otrzymał przydział do IV odcinka "Wachlarza" jako zastępca, a potem dowódca odcinka. Miał sporo sukcesów w działalności dywersyjnej, głównie w wysadzaniu niemieckich pociągów zmierzających na front. Aresztowany (jako Tadeusz Serafin) na początku grudnia 1942, zginął 6 lutego 1943 zakatowany na śmierć na schodach budynku gestapo w Mińsku Białoruskim. Był kawalerem Krzyża Virtuti Militari V kl

Leon Sperling – piłkarz, olimpijczyk z Paryża (1924). Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Lwowa znalazł się w miejscowym getcie. W przeddzień świąt Bożego Narodzenia, między 15-20 grudnia 1941 został zastrzelony na ulicy przez pijanego gestapowca.

Marian Spojda – piłkarz, olimpijczyk z Paryża (1924). Por. rez. łączn. M. Spojda najprawdopodobniej w składzie 6 Baonu Telegraficznego brał udział w kampanii wrześniowej 1939 i w Jarmolińcach 25 września dostał się do niewoli sowieckiej. Na podstawie listy NKWD 035/1 z 16.04.1940, poz. 95, tp. 3051 został on wywieziony z Kozielska do Lasku Katyńskiego i tam zamordowany. Zidentyfikowany pod numerem 3624. Odznaczony pośmiertnie Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 (Londyn 1985) oraz Medalem za Udział w Wojnie Obronnej 1939.

Tomasz Stankiewicz – kolarz, olimpijczyk z Paryża (1924). Srebrny medalista w drużynowym wyścigu 4 km. na dochodzenie wraz z Józefem Lange, Janem Łazarskim i Franciszkiem Szymczykiem (pierwszy medal olimpijski w historii dla Polski). Przypadkowo aresztowany, miał przy sobie prasę podziemną. Przesłuchiwany na Pawiaku, dołączony został do wielkiego transportu więźniów (20/21 czerwca 1940) do Palmir, gdzie został rozstrzelany.

Józef Szawara – wioślarz, olimpijczyk z Berlina (1936). Poległ w czasie trwania Powstania Warszawskiego 5 sierpnia 1944, ale okoliczności śmierci brak.

Henryk Szlązak – zapaśnik, olimpijczyk z Berlina (1936). W czasie okupacji niemieckiej związał się z lewicą i Armią Ludową. W jej szeregach walczył w Powstaniu Warszawskim. Gdy zbliżała się kapitulacja, grupa ok. 50 AL.-owców zgrupowania na Żoliborzu otrzymała zadanie przedostania się nad Wisłę, aby w dogodnym momencie przepłynąć rzekę i dołączyć do polskich oddziałów stojących na Pradze. Był wśród nich Szlązak. Jego córka Hanna opowiadała po latach: "Na ulicy Krasińskiego róg Kaniowskiej w momencie, kiedy ojciec wyskakiwał z okopu, seria strzałów z broni maszynowej trafiła go w głowę i zgon nastąpił natychmiast. Strzały te padły ze stojącego na placu Wilsona czołgu. Był 30 września 1944. W kilka dni po wyzwoleniu Warszawy córka wraz z wujem (bezpośrednim uczestnikiem akcji w której zginął Szlązak) odnaleźli ciało ojca. Został on pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach".

Kazimierz Szosland – jeździec, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928). Srebryny medalista z Amsterdamu w drużynowym konkursie skoków przez przeszkody wraz z Kazimierzem Gzowskim i Michałem Antoniewiczem. Wybuch II wojny światowej zastaje Szoslanda w Grudziądzu, gdzie otrzymuje rozkaz, aby wraz z grupą oficerów i personelu pomocniczego. (była w nim także żona Stefania wraz z synem Andrzejem i rodzina mjr A. Królikiewicza), przetransportować najlepsze polskie konie sportowe. Niestety, pod Górą Kalwarią od bomb lotniczych ginie większość koni znanych na wszystkich hipodromach Europy (m. in. wspaniały "Arlekin" rotmistrza Roycewicza). Widząc zbliżający się koniec wrześniowej kampanii Szosland ma nadzieję przedrzeć się do granicy węgierskiej i dalej na zachód. Zagarnięty przez Armię Czerwoną w okolicach Lwowa, ucieka z niewoli, powraca do Warszawy, a później osiedla się w Wieżówce pod Grodziskiem Mazowieckim. Szybko nawiązuje kontakt z komórką ZWZ - AK. Jego praca w konspiracji polega na zaopatrywaniu w żywność oddziałów partyzanckich. Ginie w lasach pod Grodziskiem. Kryska-Karski podaje, że na jesieni 1943 z rąk komunistycznych partyzantów; przez wiele lat w PRL za datę śmierci uznawano 20 kwietnia 1944 z uzasadnieniem: "w zasadce zorganizowanej przez Niemców". Najbliższy prawdy wydaje się być historyk tego regionu M. Cabanowski, który twierdzi, że Szosland (który dla potrzeb konspiracji przyjmował także zrzuty z samolotów) zginął z ręki skrytobójczej przed własnym domem. "Wokół okoliczności tego mordu panuje zmowa milczenia - pisze autor. Wymienia się nazwiska podejrzanych na ucho i bez prawa do publikowania. Podobno żyją w Grodzisku rodziny, z których mogli pochodzić ewentualni napastnicy". Data śmierci (20.04.1944) jest prawdziwa (akt zgonu). Był odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi.

Iljia Szrajbman – pływak, olimpijczyk z Berlina (1936). Nieznane są bliżej losy Szrajbmana w czasie okupacji niemieckiej. Wiadomo jedynie, że przebywał za murami warszawskiego getta i że zginął tam podczas powstania 1943.

Stanisław Świętochowski – lekkoatleta, olimpijczyk z Paryża (1924). Pracownik Ministerstwa Spraw Zagraniczych. Aresztowany przez NKWD (6 października 1939) na stacji kolejowej Śniatyń, poprzez więzienie w Stanisławowie i obóz w Kozielsku dostaje się na Łubiankę w Moskwie. Sądzony o szpiegostwo, zostaje wyrokiem tajnego Wojennego Kolegium Sądu Najwyższego ZSRR (20 listopada 1940) skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano 25 grudnia 1940. Ciało polskiego olimpijczyka zostało spalone w krematorium na Cmentarzu Dońskim w Moskwie. Zrehabilitowany przez Plenum Najwyższego Sądu ZSRR (20 czerwca 1990).

Stanisław Urban – wioślarz, olimpijczyk z Amsterdamu (1928) i Los Angeles (1932). Brązowy medalista z Los Angels w czwórce ze sternikiem wraz z Jerzym Braunem, Edwradem Kobylińskim, Januszem Ślązakiem i Jerzym Skolimowskim (sternik). Uczestnik wojny obronnej 1939. Nie wiadomo kiedy i gdzie dostał się do niewoli sowieckiej. Jego nazwisko (i nie ma wątpliwości, że chodzi o Stanisława Urbana, wioślarza, dwukrotnego olimpijczyka) figuruje na listach zarówno Moszyńskiego jak i Tucholskiego wśród jeńców Kozielska. Niestety, nie udało się odnaleźć nazwiska wybitnego sportowca na żadnych (do tej pory dostępnych) listach sowieckich. Być może, że podobnie jak np. Świętochowski, Urban został z obozu wywieziony, a może zmarł przed jego ostateczną likwidacją? Sprawa okoliczności śmierci Stanisława Urbana wymaga jeszcze wyjaśnień.

Fedor Weinschenck – alpejczyk, olimpijczyk z Garmisch – Partenkirchen (1936). W czasie II wojny światowej wcielony do Wehrmachtu został na froncie wschodnim "uznany za zaginionego" 22 czerwca 1942, co potwierdziły dane powojenne.

Jan Wrzosek – strzelec, olimpijczyk z Berlina (1936). W wojnie obronnej 1939 był dowódcą III batalionu 74 pp. i walczył w składzie 7 DP w okolicach Częstochowy przeciwko nacierającym oddziałom 10 armii niemieckiej (II dywizjon pancerny i IV korpus piechoty). Poległ w walce 3 września 1939 pod Złotym Potokiem i tam też w mogile indywidualnej został pochowany.

Janusz Zalewski – żeglarz, olimpijczyk z Berlina (1936). Jako architekt projektował umocnienia obronne na Westerplatte, a jako żołnierz stanął w obronie Warszawy (1939). Szybko stanął do walki z okupantem w Kedywie AK (ps. "Supełek"). W lipcu 1943 stanął także na starcie I konspiracyjnych regat żeglarskich na Wiśle. W dniu wybuchu Powstania Warszawskiego wraz z oddziałem Kedywu "Kolegium A" uczestniczył w zdobywaniu magazynów zaopatrzeniowych SS przy ul. Stawki. Akcja zakończyła się sukcesem, ale ciężko ranny ppor. "Supełek" został przetransportowany do szpitala na Woli. Kiedy kilka dni później Niemcy go zdobyli, wymordowali wszystkich rannych i cały personel. Nieznana jest dokładna data śmierci Janusza Zalewskiego.

Stanisław Ziffer – lekkoatleta, olimpijczyk z paryża (1924). Zaginął bez wieści podczas II wojny światowej. Istnieją przypuszczenia, że poległ podczas wojny obronnej 1939.

Jan Zybert (Johann Siebert) – kolarz, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). . W czasie wojny wcielony do Wehrmachtu, według nie dających się sprawdzić faktów zginął w nieznanych bliżej okolicznościach na froncie wschodnim (1943 ?).

Feliks Żuber – lekkoatleta, olimpijczyk z Amsterdamu (1928). Tuż po wybuchu II wojny światowej ewakuował się w kierunku Zaleszczyk ale szybko powrócił do Warszawy. Włączył się w nurt działań konspiracyjnych (nie jest wykluczone, że współpracował ze swym bliskim przyjacielem J. Kusocińskim). Aresztowany 30 marca 1940 (dwa dni po "Kusym") był przesłuchiwany i torturowany w Al. Szucha i na Pawiaku. Został wywieziony stamtąd w wielkim transporcie więźniów politycznych, których w dniach 20-21 czerwca 1940 w czterech grupach rozstrzelano w Palmirach. Byli wśród nich znani sportowcy m. in. Kusociński (oraz kilku członków jego organizacji OWW "Wilki") i Żuber, a także dwóch kolarzy WTC: Tomasz Stankiewicz i Tadeusz Bartodziejski.